Korku anında kahkaha atmak… Garip, değil mi? Karanlık bir koridorda aniden duyulan tıkırtı ya da izlediğiniz korku filminin en gerilimli sahnesinde istemsizce gelen o kahkaha. Peki, neden böyle tuhaf bir tepki veriyoruz? Beynimiz burada neyin peşinde?
Aslında bu, beynimizin savunma mekanizmasının ilginç oyunlarından biri. Beyin, tehdit algıladığında amigdala devreye girer. Amigdala, korku ve tehdit algısından sorumlu o küçük badem şeklindeki yapı. Ancak amigdala tek başına çalışmaz; prefrontal korteksle sürekli iletişim halindedir. İşte o anlarda yaşanan küçük bir iletişim karmaşası, bizi korkunun zirvesinde kahkahalara sürükleyebilir.
Bir an için zihninizi bir tiyatro sahnesi gibi düşünün. Sahne arkasında amigdala panik içinde kırmızı alarm verirken, prefrontal korteks sahnede sakin görünmeye çalışır. Ancak bazen, bu iki tarafın mesajları birbirine karışır. Beyin, gerilimi azaltmak için beklenmedik bir yol dener: Kahkaha! Bu kahkaha, aslında stres seviyesini düşürmek için atılan biyolojik bir çabadır. Yani o an gülerken, aslında hayatta kalma içgüdünüz harekete geçmiştir.
Bunun arkasında, psikolojide “İronik Süreç Teorisi” olarak bilinen bir olgu da yatıyor. Beyin, bir duyguyu bastırmaya çalıştıkça o duyguya daha fazla odaklanır. “Şimdi gülme!” dediğinizde kahkaha atma isteğinizin artması işte bu yüzden. Korku anında “sakin ol” komutunu vermek, beyninizin tam tersini yapmasına neden olabilir.
Peki, bu durumun sosyal bir işlevi olabilir mi? Elbette! Gerginlik kahkahaları, sosyal bağları güçlendiren unsurlar arasında yer alır. Grup halinde korku yaşadığınızda bir kişinin gülmesi, diğerlerine “Bu durum o kadar da korkunç değil” mesajı verir. Beyinlerimiz binlerce yıl önce tehlike anlarında birlikte hareket ederek hayatta kalmayı öğrendi. Gerginlik kahkahası, bu kadim sosyal bağları güçlendiren bir işaret olarak da işlev görür.
Sonuç olarak, korku anında gelen o kahkahalar, beynimizin hem kendimizi rahatlatma hem de çevremizle bağ kurma çabasının yansımalarıdır. Bazen korkuyla yüzleşmenin en beklenmedik yolu, kahkaha olabilir. Ve belki de, karanlık koridorda duyduğunuz o tıkırtıya kahkahayla tepki verirken, beyniniz size aslında şu mesajı veriyordur: “Korkma, birlikteyiz ve güvendeyiz.”
Peki, siz en son ne zaman korktuğunuzda güldünüz? Ve o kahkaha, sizi korkudan mı uzaklaştırdı yoksa anın tuhaflığına mı kahkaha attınız? Beyin, hepimizi şaşırtmaya devam edecek; biz de o şaşkınlıkla zaman zaman kahkahalar atmaya…
Bir yanıt yazın